طراحی چارچوب سیاستگذاری توسعه پایدار با رویکرد ترکیبی ISM-IPA

بخشی از دستور کار سند 2030 را اهداف توسعه پایدار تشکیل می‌دهد که در نشست توسعه پایدار در سپتامبر سال 2015 مورد توافق اعضای سازمان ملل قرارگرفته است. این اهداف، به‌عنوان یک چارچوب توسعه، شامل هفده هدف در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی ایده‌های مهمی هستند که می‌توانند به جهان در حال حرکت در مسیر توسعه پایدار کمک کنند. درحالی‌که توجه رو به رشدی به مباحث مرتبط با دستور کار سند 2030 وجود دارد، اما تحقیق پیرامون روابط بین اهداف توسعه پایدار و اولویت آنها به تعداد کمی مقاله و گزارش محدود شده است. در این مقاله با هدف ارائه مدلی برای سیاستگذاری در زمینه اهداف توسعه پایدار در ایران، از روش‌های تحقیق در عملیات نرم، مدل‌سازی ساختاری - تفسیری و تجزیه‌و‌تحلیل اهمیت - عملکرد استفاده شده است. به‌منظور تعیین روابط بین اهداف توسعه پایدار و اهمیت آنها، مصاحبه‌هایی با 10 نفر از خبرگان و مدیران آشنا با مفاهیم توسعه پایدار انجام شد. سپس بر‌مبنای تحلیل هم‌زمان اهمیت (قدرت نفوذ و وابستگی اهداف) و عملکرد گزارش شده برای ایران در مورد اهداف، یک چارچوب جدید ارائه شد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد اهداف اولویت‌دار در ایران با آنچه در اسناد اهداف توسعه پایدار بیان شده متفاوت است. اهداف «آب سالم و بهداشتی»، «صنعت، زیرساخت و نوآوری»، «صلح، عدالت و نهادهای توانمند» و «مشارکت برای اجرای اهداف» به‌عنوان اولویت‌دارترین اهداف جهت پیگیری در ایران شناخته شده است که باید سیاستگذاران توجه بیشتری به این اهداف در تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های خود داشته باشند. استفاده از رویکرد ترکیبی ISM-IPA در سیاستگذاری توسعه جدید و نوآورانه است و در این پژوهش قابلیت‌های مدل‌سازی و اولویت‌بندی اهداف توسعه پایدار با این رویکرد به خوبی نشان داده شده است.